در مورد پارچه های سنتی در ایران بیشتر بدانیم

در مورد پارچه های سنتی بیشتر بدانیم

پارچه های سنتی در ایران را می توان شامل پارچه های دارای انواع مختلفی است که متاسفانه امروز به دلیل واردات بی رویه پارچه های بی کیفیت چینی جایگاه خود را از دست داده و بیشتر کارگاه های تولید آن ها تعطیل شده یا در اختیار سازمان میراث فرهنگی می باشد که به صورت سنتی بافته می شود .

شعر بافی 

نوعی پارچه ابریشمی است که تولیدآن بیشتر در شهر های اصفهان و یزد رایج بوده . در بافت این نوع پارچه نقش خاصی وجود ندارد و بیشتر به صورت ساده و میله ای یا را راه است . نوع ساده آن در رنگ های بنفش زرشکی مشکی زرد بادنجانی سیز و گلی برای خانم ها بافته می شود . شعر میله ای بیشتر برای آقایان بافته شده و در رنگ های سیاه و سفید است . در تمام کارگاه ها امضای تولید کننده آن در سر و ته پارچه به رنگ طلایی رایج می باشد .

کرباس

نوعی پارچه پنبه ای ساده و سفید است و مناسب لباس های ساده تابستانی هستند . میزان مصرف این نوع پارچه بستگی به ضخامت و نخ آن دارد .

زری بافی

در بافت این نوع پارچه بیشتر از ابریشیم طبیعی و نخ های گلابتون استفاده می شود . گلابتون تاری است که بیشتر در بافت زری و نقده استفاده می شود . برای بافت زمینه در این نوع پارچه از ابریشم ساده و برای بافت طرح از نخ های گلابتون در رنگ های مختلف استفاده می شود . 

ترمه 

پشم یا نخ ترمه از مواد گیاهی در رنگ های مختلف در می آورند در مواردی هم ترمه به شکل دورو بافته می شود . ترمه را منسوب به ایران و کشمیر می دانند که در کرمان دارای طرح های ریز و مکرر و در کشمیر طرح های درشت دارد .

مخمل

نوعی پارچه پرزدار ابریشمی یا نخی است با نگاهی به گذشته متوجه می شویم که مخمل بیشتر برای لباس بانوان و گاهی هم برای یقه حمایل یا کلاه مردان استفاده می شده .

جاجیم

جاجیم، بافته ای از پشم تابیده الوان است که عرض آن معمولاً حدود 20 تا 35 سانتی متر می باشد. گاهی از نخ پنبه ای برای پود نازک آن استفاده می شود. جاجیم سنتی ترین روش بافندگی را دارد و در بافت آن باید ظرافت و دقت لازم را رعایت نمود.

دستگاه های جاجیم بافی که به طور افقی در برابر بافنده قرار می گیرد دارای سه پایه چوبی استکه در لا به لای چله ها واقع شده و به وسیله دست به عقب و جلو حرکت می کند و امکان عبور پود از میان تارها را فراهم می سازد.

مهمترین مرکز بافت جاجیم استان آذربایجان شرقی و به ویژه روستاهای بخش خورش رستم از شهرستان خلخال است.

سایر پارچه های سنتی را نیز می توان به ترتیب زیر میتوان برشمرد:

پارچه های کلفت و پشمی مانند عبا که از کرک شتر یا پشم گوسفند تهیه می شود و محل تولید آن دهکده محمدیه در شهر نایین است.

پارچه های نخی یا پنبه ای رولحافی، روتختی، مفرش یا رختخواب پیچ معمولاً نقش چهار خانه راه راه دارد و محل تولید آنها در شهرهای اصفهان، یزد، اردکان وشوشتر است.

شال معروف به حسین قلی خان در یزد، قناویز در یزد و کاشان، صوف در بوشهر، جاجیم چه یا حمام سری در قریه زیارت گرگان وآلادشت مازندران، قطن که نوعی پارچه تابستانی است در یزد، دارایی یا ایکات در یزد، چادرشب در سیرجان، نوعی پارچه ابریشمی به روش ناخنی در کلات و نیز چادر شب ابریشمی قاسم آباد رودسر از دیگر دستبافهای سنتی کشور ماست.

موج بافی

الیاف این نوع پارچه سنتی بیشتر از پشم گوسفند تهیه می شود و بیشتر در صنایع دستی عشایر و مردم غرب ایران رواج دارد . بافت این پارچه مدل‌های مختلف طاووسی، چهارخانه، سیاه و سفید، تخت قرمز، شمشیری دولتی، حوض، دعا، محراب، چخماق، گل، کله کبکی، شانه، گنجشک، انگور (گل گله)، پروانه، بز کوهی، پرنده، قیچی، درخت و ماهی، ترنج دار گنبدی، برگ بیدی، چشم بلبلی (چشم خروسی)، بتروبند، دو کلکانه و خربزه‌ای (سیخی بافت) دارد، اما بیشتر از همه عامه مردم موج را با چهارخانه‌های  بزرگ قرمز و سرمه‌ای می‌شناسند که در چادر شب نیز همین طرح بیشتر به کار می‌رود.

چادر شب

این پارچه سنتی با نخ پنبه ای و نخ ویسکوز که دارای رنگ های مختلفی هستند بافته می شود . معمولا به صورت مربعی و با نقش های چهارخانه که بیشتر دارای زمینه قرمز هست بافته می شود .

ویژگی های پارچه کدری

پارچه کدری جزو پارچه های نخی هستند که با الیاف ویسکوز و به صورت تخت بافت تار و پودی در عرض های گوناگون تولید می شود .این پارچه پر مصرف و ارزان قیمت بوده و بیشتر در مغازه های پارچه فروشی به صورت متری و تولیدی های پوشاک و البسه زنانه استفاده می شود .

از ویژگی های پارچه کدری خنک بودن و نازکی آن است که این امر باعث شده در مناطقی گرم مثل بوشهر و اهواز پر مصرف باشد در کل پارچه های نخی کدری در تولید پوشاک زنانه مثل لباس، شلوار، مانتو، تونیک، زیرسارافونی، چادر، روسری و غیره مصرف می شوند؛ البته در پوشاک مردانه به خصوص پیراهن نیز به کار می روند.

پارچه کدری ار انواع پارچه های تابستانه به دلیل خنک بودن آن محسوب می شود و برای تولید مانتو بسیار مورد استفاده قرار می گیرد . یکی از معایب این پارچه مشکل آبرفت است و برای تولید آن نیاز به تخصص و دستگاه های پیشرفته بافندگی می باشد . این پارچه، هم در تار و هم در پود، صددرصد از الیاف ویسکوز، توسط بافندگی پارچه بافته و تولید می شود.

پس از بافت، واحد رنگرزی و چاپ پارچه، عملیات آهار زدن و سپس رنگ کردن پارچه نخی در رنگ های مختلف یا چاپ طرح و مدل های متنوع را انجام می دهد. به این مرحله از عملیات نساجی، فرآیند تکمیل گفته می شود.

از مشخصه های پارچه کدری می توان به این موارد اشاره کرد :

- نازکی پارچه با توجه به تراکم بافت آن 

- زیر دست لطیف

- مقاومت در شستشو

- حداقل آبرفت

- راحتی و خنک بودن

انواع پارچه کدری

همان طور که می دانید برای فروش موفق پارچه و پوشاک باید دو اصل رنگبندی و مدل پارچه را در نظر گرفت . از همین رو پارچه های کدری دو نوع ساده و طرح دار تولید می شود 

- پارچه کدری ساده

پارچه نخی ساده بیش از ۶٠ رنگبندی دارد که در عرض های مختلف برای تولید لباس و مانتوی رنگی زنانه استفاده می شود. رنگ های تیره پارچه کدری بیشتر محبوب مشتری ها هستند و فروش بیشتری دارند، ولی رنگ های شاد پارچه نخی کدری نیز برای البسه تابستانه به ناگهان از فروش بالایی برخوردار می شوند.

- پارچه کدری طرح دار

بازار خرید و فروش پارچه های کودری و نخی طرحدار به دلیل وجود مدل های مختلف بالا و پایین زیادی دارد. پارچه کدری نقش دار می تواند انواع طرح ها و مدل ها را داشته باشد که به صورت چاپ روی پارچه نقش می گیرد.

بالاترین کیفیت چاپ در پارچه کدری راکتیو و دیجیتال است که در برابر شستشو زیبایی ودرخشش خود را حفظ می کند طره گلدار این نوع پارچه پرقروش می باشد که اکثر خانم ها این طرح ها را برای دوخت البسه خود انتخاب می کنند .

پارچه های نخی کودری جدید با طرح های فانتزی، خال دار، ستاره ای، قلبی، زیگزاگ، حاشیه دار و غیره، بیشتر مورد توجه نسل جوان به خصوص دختران است و در شهرهای بزرگ، مدل گلدار آن ها پرفروش تر است.

پارچه های کدر نخی مشهور کدامند ؟

اسامی انواع پارچه های نخی لباسی و مانتویی را با توجه به بازار فروش، میزان تقاضا و همچنین معروف بودن بین مشتریان و فروشنده ها می توان به صورت زیر دسته بندی کرد:

- پارچه نخی ایرانی

یکی از پارچه های کدری معروف پارچه نخی ایرانی است و بیشتر در صنایع یزد و اصفهان در دو نوع ساده و انواع طرح دار تولید می شود .

- پارچه نخی خارجی

بهترین انواع پارچه نخی خارجی از جمله پارچه نخی چینی، ترک یا ترکیه، تایلندی و هندی در بازار زیاد خرید و فروش می شود. البته با اطمینان کامل می توان گفت که کیفیت بعضی از کارخانجات ایرانی از تمامی نمونه های خارجی بهتر است.

متاسفانه برای مدل تونیک پارچه نخی کودری، بیشتر از جدیدترین پارچه های نخی خارجی استفاده می شود و دلیل آن هم ارایه ندادن طرح های جذاب توسط کارخانجات ایرانی است.

- پارچه نخی چهارخانه

این مدل پارچه در فصل بهار برای تولید مانتو و مدل لباس رونق بیشتری دارد .

- پارچه نخی چرکتاب

منظور از این پارچه ها پارچه هایی با زمینه تیره است که کثیفی را کمتر نشان می دهد .

- پارچه نخی گلدار

پارچه های کدری نخی گل گلی پرطرفدارترین طرح پارچه های کودری برای مدل مانتو و شلوار هستند. تولیدی های پوشاک به خوبی می دانند که این طرح گل دار برای انواع مدل لباس و مانتو با پارچه های نخی گلدار مناسب است که برای فصل تابستان و بهار فروش بسیار خوبی دارد.

مشخصات اصلی پارچه مانتویی چیست؟

در مورد پارچه مانتویی بدانید

همان طور که می دانید یکی از پر کابردترین لباس ها در بین بانوان مانتو می باشد طبق بررسی های انجام شده هر بانوی ایرانی سالانه حدود 6 مانتو خریداری می کند که همین امر موجب ایجاد یک بازر بزرگ برای تولید مانتو و پارچه مانتویی در ایران شده است .

انواع مانتو و پارچه مانتویی

با توجه به اینکه هر مانتو برای یک شرایط و محیط خاصی تولید می شود از این رو مانتوها با توجه به نوع مصرف به انواع اصلی زیر تقسیم می شوند:

– ساده

– اسپرت

– مجلسی

– یونیفرم اداری

– بهاره، تابستانی، پاییزه، زمستانی

– دانشجویی

هر مانتو بر اساس مدل و نوع دوخت پارچه و طرح آن کاربرد و برند و .... دارای یک نوع اسم یا لقب می باشد :

مانتو خفاشی، فیس بوک، سنتی، هنری، جلو باز و بسته، نخی، ٢٠١۶، ۲۰۱۷، عبایی، نوشته دار، شیشه ای، بارداری، سمر، ثانی، ویکی، ونیسا، ورزشی، طرح کاشی، لالوند، رسمی، راه راه، ظریفی، اریکا، انگلیسی، روزنامه ای، لی، ترک، گلدار، پشمی، بلوچ، ترمه،کیمونو، فرانسوی – یقه ارشال ایستاده یا گرد و غیره.

برای موفقیت در فروش مانت و پارچه مانتویی باید دو چیز را در نظر داشت یکی چشم مشتری و دیگری حس لامسه اوست . هر فرد هنگام خرید در نگاه اول به رنگ آن توجه می کند و پس از بررسی طرح و مدل آن جنس پارچه مانتو را لمس می کند . مرحله اول و سوم به طور مستقیم مربوط به پارچه مانتو می شود. پس حتما به انتخاب رنگ پارچه تولیدی( متناسب با سلیقه قشر خریدار ) و سپس زیر دست پارچه توجه کنید. زیر دست پارچه و لمس آن باید حس خوبی را به خریدار منتقل کنند.

از این رو، ابتدا باید با نام انواع پارچه های مانتویی آشنایی شده و سپس درباره هر کدام اطلاعات جامعی کسب کنیم. دانستن خصوصیات هر کدام از پارچه ها می تواند در خرید عمده و حتی متری با قیمت ارزان، به شما کمک ویژه ای کند.

انتخاب پارچه برای مانتو

مشخصات اصلی پارچه مانتویی چیست؟

عموم مردم، پارچه را با صفاتی همچون کشی، لطیف، زبر، نخی، ضخیم، نازک و غیره می شناسند. این صفات را با زبانی ساده، یه صورت دقیق تر بررسی می کنیم.

کشی یا غیرکشی:

پارچه مانتویی می تواند تخت بافت یا به اصطلاح تار و پودی باشد. این نوع پارچه کش نمی آید. پارچه های کشی مانتویی، در دو نوع موجود هستند: در عرض کش یا کش در یک جهت، تمام کش و یا کشی در دو جهت. کشی بودن پارچه در بدن نما بودن مانتو نقش بسزایی دارد. مشکل عمده پارچه های کشی مربوط به بعد از شستشو است. پارچه های کشی ممکن است، دچار آبرفت و تنگی مانتو شوند. مزیت اصلی پارچه کشی این است که چروک نمی شود.

زیر دست:

هر فردی برای خرید پوشاک، ابتدا آن را لمس می کند. حس لامسه خریدار، نقش مهمی در فرآیند خرید دارد. اگر پارچه مانتو، زیر دست خوبی نداشته باشد، سال ها در ویترین مغازه ها باقی خواهد ماند. لطافت و زبری پارچه مربوط به همین قسمت می شود.

میزان چروک پذیری:

مشغله فراوان افراد در این روزها، سبب می شود که فرصت کمی برای کارهایی همچون اتو کشیدن داشته باشند. افراد در هنگام خرید، ابتدا گوشه ای از مانتو را در دست می فشارند تا میزان چروک پذیری پارچه را بسنجند.

ضخامت:

ضخامت پارچه انتخابی، متناسب با فصل و آب و هوا تغییر می کند. مثلا در زمستان و هوای سرد، مانتوهایی با پارچه فوتر، پشمی و خزدار مورد توجه هستند. پارچه های مناسب برای مانتوی تابستانی، انواع گوناگونی دارند که در بین عموم به پارچه های نخی و نازک معروف هستند.

ساده، رنگی یا طرح دار بودن:

برای مانتوهای رسمی، اکثر خانم ها به دنبال پارچه های ساده و تمام رنگی هستند. در ایران اغلب رنگ های تیره، همچون مشکی، سرمه‌ای و طوسی برای مانتو محبوب تر هستند. اکثر نوجوانان و جوانان نیز به دنبال مانتوهایی با رنگ های شاد، با پارچه هایی طرح دار و چاپی هستند. جدا از چاپ keep calm، طرح های فرهنگی با مضمون سنتی – ایرانی می تواند برای دختران جذاب باشد.

نوع الیاف:

اگر صاحب یک تولیدی پوشاک کوچک یا بزرگ هستید، لازم است که به صورت حرفه ای در مورد الیاف طبیعی و مصنوعی، انواع، روش تشخیص و کاربرد مصرف هر کدام، اطلاعاتی داشته باشید.

عرض پارچه:

مقدار عرض پارچه در چیدمان الگو، استفاده بیشتر از پارچه، کاهش ضایعات و دورریز بسیار مهم است. اکثر پارچه های مانتویی، عرض ١۵٠ سانتی متر دارند که برای انواع الگوها ایده‌آ‌ل ترین عرض محسوب می شود.

متراژ هر طاقه پارچه:

یکی از سوالات خریداران عمده پارچه، متراژ هر توپ پارچه برای تعیین مقدار خرید است. متراژ پارچه در مبحث برشکاری و میز برش نیز اهمیت دارد. بیش از ٩٠ درصد پارچه های مانتویی به صورت طاقه های رولی هستند.

پارچه های مانتویی خارجی بر حسب یارد هستند. هر یارد معادل  ٩١/۴۴ سانتی متر است. در بازار اکثر پارچه فروشی ها و عمده فروشان، هر یارد را ٩٠ سانتی متر در نظر می گیرند. پارچه های مانتویی ایرانی معمولا ۴٠، ۵٠ و ۶٠ متری هستند. البته اکثر کارخانه های تولیدکننده، تمایل به طاقه پیچی ۵٠ متری دارند. هر رول پارچه مانتویی خارجی نیز ۵٠ یارد است.

رنگ پارچه و کیفیت ثبات آن در شستشو:

برای موفقیت در شغل تولید مانتو و پوشاک، در نظر گرفتن سلایق عمومی بسیار مهم است. اگر بهترین پارچه مانتویی را به کار ببرید، اما رنگ مناسبی را انتخاب نکنید، در زمینه فروش دچار مشکل خواهید شد.

همچنین کیفیت رنگ پارچه و ثابت بودن آن نیز بسیار مهم است. در مورد کیفیت چاپ و رنگ پارچه حتما از عمده فروشان و کارخانجات نساجی سوال کنید.

پارچه ریون مانتویی

 از پارچه های پر مصرف در دوخت مانتو می باشد . الیاف استفاده شده در این پارچه ریون یا همان ویسکوز است . این نوع پارچه حالت کشسانی دارد و دارای ضخامت کمی می باشد . رنگ مشکی و سرمه ای و مدل طرح دار به خصوص طرح پلنگی دارای محبوبیت بیشتری می باشد و چروک هم نمی شود زیرا این نوع پارچه قدرت کشسانی دارد .

پارچه مانتویی فاستونی

 که از پارچه های رسمی و اداری محسوب می شود و بیشتر توسط خانم های شاغل برای دوخت مانتو انتخاب می شوند .قیمت این نوع پارچه از خیلی ارزان تا خیلی گران در بازار متغیر می باشد و دارای دو نوع پلی استر ویسکوز و پشمی است 

پارچه جین یا همان لی مانتویی

پارچه جین به خاطر اولین کارخانه تولید کننده آن، یعنی lee، به لی نیز شهرت دارد. جین در انواع کشی، غیرکشی، ضخیم و نازک یا کاغذی در بازار موجود است. این پارچه برای مانتو های بهاره و پاییزه کاربرد دارد.

پارچه نخی مانتویی

این نوع پارچه ها عموما از الیاف ویسکوز یا پنبه در بافت آن استفاده شده که دارای قابلیت خنک بودن و سازگاری با پوست بدن هستند . از معایب این نوع پارچه می توان به چروک شده زیاد و آبرفت اشاره پس از شستشو اشاره کرد .

پارچه ویسکوز مانتویی

به صورت ساده و کشی بافته می شود و در دوخت مانتوهای اداری و اسپرت استفاده می شوند حالت کشسانی این نوع پارچه سبب می شود که کمتر چروک شود و اتو کشیدن آن هم راحت تر صورت پذیرد. پارچه های ویسکوز چاپی نیز فروش بسیار خوبی دارند. بدون شک مدل های مختلف آن را با طرح های گوناگون همانند خالدار در بازار مشاهده کرده اید.

در میان محصولات موجود در بازار عمده فروشان ممکن است با پارچه هایی برخورد کرده باشید که مرغوبیت چندانی نداشته و به اسم ویسکوز به فروش می رسند. چنین پارچه هایی ویسکوز فلامنت هستند که متاسفانه در زمان خرید، برخی از پارچه فروشان اشاره ای به الیاف موجود در پارچه نمی کنند.

پارچه تنسل مانتویی

این نوع پارچه در بین عموم مردم به لی کاغذی معروف شده و جایگاه خوبی در تولید پوشاک آقایان و بانوان و حتی پوشاک بچه گانه دارد . تنسل از ویسکوز بافته شده و رنگبندی خاص آن در دوخت مانتوهای تابستانه و لباس های زنانه نقش به سزایی دارد.

پارچه های تنسل در وزن های گوناگون بافته می شوند. معمول ترین وزن این پارچه ها، دو وزن ۲۲۵ و ۲۶۰ گرم است.

پارچه های تنسل به صورت چاپی نیز تولید می شوند. برای مثال ممکن است برخی از مانتوها را با پارچه های تنسل چاپی به صورت گلدار، حاشیه دار و طرح دار تهیه کنند و یا با به کارگیری ذوف و سلیقه، از انواع آن به عنوان خرج کار در دوخت مانتو و سارافون استفاده شود.

پارچه کتان مانتویی

الیاف این پارچه گیاهی می باشد و در دوخت مانتو و شلوارهای زنانه مورد استفاده قرار می گیرد و در انواع مختلفی می باشد :

کتان لایت : خاصیت کسشانی دارد و مورد استقبال زیادی قرار گرفته است .

کتان ضخیم : به صورت کتان کج راه تولید می شود و بیشتر در دوخت مانتو های زمستانه کاربرد دارد .

کتان پیچ : مناسب مانتو های لهاره و تابستانه است و در دوخت مانتوهای اداری اسپرت و مجلسی استفاده می شود .

خریداران، پارچه های کتان را به عنوان پارچه هایی می شناسند که میزان چروک پذیری آن ها بالا است. پارچه های کتان کشی با رنگبندی های متنوع، کم تر چروک می شوند. تولیدی های مانتو، مدل های ساده رنگی و یا چاپی کتان کشی را به صورت عمده ای خرید می کنند.

پارچه کرپ مانتویی

پارچه های کرپ در میان دوزندگان و همچنین خریداران پرآوازه هستند. کرپ، پارچه مانتویی پرطرفداری است که از گذشته در بین عموم مردم شهرت داشته است. شهرت و مرغوبیت انواع کرپ، موجب تولید انبوه مانتو توسط دوزندگان شده و بافت خاص و توری شکل آن نیز یکی دیگر از دلایل محبوبیت آن است.

اکثر پارچه های کرپ وارداتی هستند و به طبع قیمت بیشتری نسبت به سایر تولیدات داخلی دارند. معمولا بانوان مانتوهای دوخت شده با کرپ وارداتی را به عنوان پارچه های مجلسی انتخاب می کنند.

قطعا بسیاری از تولیدکنندگان با انواع کرپ با برندهای باربی، کندی، سینا کش، پورشه و غیره آشنا هستند. این برندها جزو بهترین برندهای موجود در بازار است.

پارچه فیونا مانتویی

به دلیل دوام و خوش فرم بودن  جزو انواع محبوب پارچه های مانتویی است لطافت و زیردست عالی پارچه مانتویی فیونا، از دلایل محبوبیت مانتوهای دوخته شده با آن است.

ممکن است بسیاری از تولیدکنندگان در زمان سفارش مانتو برای شرکت های بزرگ، در تهیه پارچه فیونا با قیمت مناسب به مشکل برخورده باشند. بنابراین برای خرید بهتر است با عرضه کننده اصلی در ارتباط باشید.

البته تنوع در پارچه های مانتویی بسیار زیاد می باشد و توضیح همه آن ها در این مقاله ممکن نیست .