در مورد پارچه های سنتی در ایران بیشتر بدانیم

در مورد پارچه های سنتی بیشتر بدانیم

پارچه های سنتی در ایران را می توان شامل پارچه های دارای انواع مختلفی است که متاسفانه امروز به دلیل واردات بی رویه پارچه های بی کیفیت چینی جایگاه خود را از دست داده و بیشتر کارگاه های تولید آن ها تعطیل شده یا در اختیار سازمان میراث فرهنگی می باشد که به صورت سنتی بافته می شود .

شعر بافی 

نوعی پارچه ابریشمی است که تولیدآن بیشتر در شهر های اصفهان و یزد رایج بوده . در بافت این نوع پارچه نقش خاصی وجود ندارد و بیشتر به صورت ساده و میله ای یا را راه است . نوع ساده آن در رنگ های بنفش زرشکی مشکی زرد بادنجانی سیز و گلی برای خانم ها بافته می شود . شعر میله ای بیشتر برای آقایان بافته شده و در رنگ های سیاه و سفید است . در تمام کارگاه ها امضای تولید کننده آن در سر و ته پارچه به رنگ طلایی رایج می باشد .

کرباس

نوعی پارچه پنبه ای ساده و سفید است و مناسب لباس های ساده تابستانی هستند . میزان مصرف این نوع پارچه بستگی به ضخامت و نخ آن دارد .

زری بافی

در بافت این نوع پارچه بیشتر از ابریشیم طبیعی و نخ های گلابتون استفاده می شود . گلابتون تاری است که بیشتر در بافت زری و نقده استفاده می شود . برای بافت زمینه در این نوع پارچه از ابریشم ساده و برای بافت طرح از نخ های گلابتون در رنگ های مختلف استفاده می شود . 

ترمه 

پشم یا نخ ترمه از مواد گیاهی در رنگ های مختلف در می آورند در مواردی هم ترمه به شکل دورو بافته می شود . ترمه را منسوب به ایران و کشمیر می دانند که در کرمان دارای طرح های ریز و مکرر و در کشمیر طرح های درشت دارد .

مخمل

نوعی پارچه پرزدار ابریشمی یا نخی است با نگاهی به گذشته متوجه می شویم که مخمل بیشتر برای لباس بانوان و گاهی هم برای یقه حمایل یا کلاه مردان استفاده می شده .

جاجیم

جاجیم، بافته ای از پشم تابیده الوان است که عرض آن معمولاً حدود 20 تا 35 سانتی متر می باشد. گاهی از نخ پنبه ای برای پود نازک آن استفاده می شود. جاجیم سنتی ترین روش بافندگی را دارد و در بافت آن باید ظرافت و دقت لازم را رعایت نمود.

دستگاه های جاجیم بافی که به طور افقی در برابر بافنده قرار می گیرد دارای سه پایه چوبی استکه در لا به لای چله ها واقع شده و به وسیله دست به عقب و جلو حرکت می کند و امکان عبور پود از میان تارها را فراهم می سازد.

مهمترین مرکز بافت جاجیم استان آذربایجان شرقی و به ویژه روستاهای بخش خورش رستم از شهرستان خلخال است.

سایر پارچه های سنتی را نیز می توان به ترتیب زیر میتوان برشمرد:

پارچه های کلفت و پشمی مانند عبا که از کرک شتر یا پشم گوسفند تهیه می شود و محل تولید آن دهکده محمدیه در شهر نایین است.

پارچه های نخی یا پنبه ای رولحافی، روتختی، مفرش یا رختخواب پیچ معمولاً نقش چهار خانه راه راه دارد و محل تولید آنها در شهرهای اصفهان، یزد، اردکان وشوشتر است.

شال معروف به حسین قلی خان در یزد، قناویز در یزد و کاشان، صوف در بوشهر، جاجیم چه یا حمام سری در قریه زیارت گرگان وآلادشت مازندران، قطن که نوعی پارچه تابستانی است در یزد، دارایی یا ایکات در یزد، چادرشب در سیرجان، نوعی پارچه ابریشمی به روش ناخنی در کلات و نیز چادر شب ابریشمی قاسم آباد رودسر از دیگر دستبافهای سنتی کشور ماست.

موج بافی

الیاف این نوع پارچه سنتی بیشتر از پشم گوسفند تهیه می شود و بیشتر در صنایع دستی عشایر و مردم غرب ایران رواج دارد . بافت این پارچه مدل‌های مختلف طاووسی، چهارخانه، سیاه و سفید، تخت قرمز، شمشیری دولتی، حوض، دعا، محراب، چخماق، گل، کله کبکی، شانه، گنجشک، انگور (گل گله)، پروانه، بز کوهی، پرنده، قیچی، درخت و ماهی، ترنج دار گنبدی، برگ بیدی، چشم بلبلی (چشم خروسی)، بتروبند، دو کلکانه و خربزه‌ای (سیخی بافت) دارد، اما بیشتر از همه عامه مردم موج را با چهارخانه‌های  بزرگ قرمز و سرمه‌ای می‌شناسند که در چادر شب نیز همین طرح بیشتر به کار می‌رود.

چادر شب

این پارچه سنتی با نخ پنبه ای و نخ ویسکوز که دارای رنگ های مختلفی هستند بافته می شود . معمولا به صورت مربعی و با نقش های چهارخانه که بیشتر دارای زمینه قرمز هست بافته می شود .